طلاق یکی از پیچیدهترین و دشوارترین مراحل زندگی برخی افراد است و میتواند تأثیرات عمیقی بر سلامت روانی، اجتماعی و اقتصادی زوجین و فرزندان آنها بگذارد. در حالی که طلاقهای سنتی معمولاً با مشکلات قانونی، روانی و اجتماعی فراوانی همراه است، طلاق توافقی به عنوان یک روش سریعتر و کمتنشتر برای پایان دادن به زندگی مشترک است که بهطور فزایندهای در جوامع مختلف رواج یافته است. طلاق توافقی، فرآیندی پیچیده و حساس است که نیازمند درک عمیق از جنبههای حقوقی و روانشناختی است. در این مقاله، به بررسی جامع جلسات مشاوره طلاق توافقی میپردازیم.
مقدمهای برمشاوره طلاق توافقی
مشاوره طلاق توافقی، فرصتی برای زوجین است تا در فضایی امن و حرفهای، به بررسی تصمیم خود بپردازند. این جلسات، پلی میان تصمیمگیری شخصی و فرآیند قانونی طلاق است. در این نوع مشاوره معمولاً به زوجینی که تصمیم به طلاق توافقی دارند توصیه میشود. تا بتوانند مسائل مختلف از جمله تقسیم اموال، حضانت فرزندان، نفقه و دیگر مسائل حقوقی و اجتماعی را به صورت مسالمتآمیز و بدون تنش حل کنند.
هدف جلسات مشاوره طلاق توافقی
جلسات مشاوره طلاق توافقی به منظور بررسی شرایط روحی و روانی زوجین و کمک به آنها برای تصمیمگیری آگاهانه در مورد طلاق انجام میشود. هدف دیگر آن، بررسی و پیشنهاد راهکارهایی برای حل مشکلات و کاهش آسیبهای ناشی از طلاق برای طرفین و همچنین فرزندان آنها است. در این جلسات، مشاوران به زوجین کمک میکنند تا به مشکلات و چالشهایی که موجب تصمیم به طلاق شده است، پرداخته و راهکارهایی برای مدیریت این شرایط پیدا کنند.
قانونگذار از اجبار زوجین به بهرهمندی از مشاوره قبل از طلاق توافقی سه هدف عمده را دنبال میکند:
تسهیل تصمیمگیری آگاهانه: مشاوره به زوجین کمک میکند تا با بررسی عمیقتر مسایل و چالشهای زندگی مشترک خود، تصمیمی آگاهانهتر و منطقیتر در مورد ادامه یا پایان ارتباط خود بگیرند.
تحلیل مشکلات و ارزیابی تفاهمات: در این مرحله، مشاور به زوجین کمک میکند تا مشکلات اساسی خود را شناسایی کرده و نقاط قوت و ضعف رابطه را ارزیابی کنند. این میتواند شامل گفتگو در مورد نگرانیهای هر یک از طرفین و یافتن راهکارهایی برای حل مشکلات باشد.
کاهش تنشها و اختلافات: این جلسات میتوانند فرصتی برای بیان مشکلات و سوءتفاهمها فراهم کنند. ارائه راهکارهای مؤثر و مدیریت احساسات، میتواند به کاهش تنشها و ایجاد فضای آرامتری برای گفتگو منجر شود.
پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و روانی: هدف دیگر، کاهش پیامدهای منفی طلاق بر اعضای خانواده، به ویژه کودکان و بهبود سلامت روانی زوجین است. مشاوره میتواند به زوجین کمک کند تا پیامدهای طلاق را بهتر مدیریت کرده و به صورت سالمتری از یکدیگر جدا شوند.
پذیرش مسئولیت: مشاوره میتواند به زوجین کمک کند تا اشتباهات و مسئولیتهای خود را در رابطه شناسایی و بپذیرند، به طوری که در آینده به بهبود رفتارهای خود بپردازند
راهنمایی در فرایند طلاق: مشاور میتواند زوجین را در زمینههای حقوقی و مالی مرتبط با طلاق آگاه سازد و به آنها در اتخاذ تصمیمات بهتر کمک کند.
بررسی و انعقاد توافقنامه: در نهایت، پس از رسیدن به توافقات کلی، مشاور به زوجین کمک میکند تا توافقنامهای کتبی تنظیم کنند که شامل تمامی جزئیات توافقها باشد. این توافقنامه برای ارائه به دادگاه آماده میشود
پشتیبانی پس از طلاق: در برخی موارد، مشاور ممکن است جلسات پیگیری برای زوجین یا فرزندان ترتیب دهد تا از تأثیرات روانی و اجتماعی طلاق بر طرفین و خانواده جلوگیری کند.
هدف از جلسات مشاوره طلاق توافقی این است که به زوجین کمک کند تا تصمیمات بهتری برای آینده خود بگیرند و در صورت امکان، به یک نتیجه مثبت و سالم دست یابند.
طول مدت جلسات مشاوره
در اکثر موارد، جلسات مشاوره طلاق توافقی شامل سه جلسه ابتدایی است ، اگر هدف فقط بررسی توافق و تصمیمگیری باشد، ممکن است تعداد جلسات کمتر باشد، اما اگر به دنبال حل مشکلات عمیقتری باشند، ممکن است جلسات بیشتری نیاز باشد. جلسات مشاوره 45 روز کاری زمان خواهد برد که با توجه به شدت مشکلات زوجین و تشخیص مشاور ، تا 5 جلسه نیز افزایش پیدا میکند.
اجباری بودن جلسات مشاوره طلاق توافقی
مشاورههای اجباری قبل از طلاق توافقی به جلسات مشاورهای اطلاق میشود که طبق قانون در برخی کشورها، به ویژه در ایران در نظر گرفته شده است. طبق قانون، قبل از اینکه زوجین بتوانند درخواست طلاق توافقی خود را به دادگاه ارائه دهند، باید به مرکز مشاوره خانواده مراجعه کرده و حداقل یک جلسه مشاوره را بگذرانند. این جلسات با هدف جلوگیری از طلاقهای عجولانه و کمک به زوجین برای تصمیمگیری درست در مورد ادامه یا پایان رابطه که معمولاً در مراکز مشاوره خانواده تحت نظارت دادگاهها برگزار میشود.
در برخی موارد خاص، مانند وجود خشونت خانگی یا تهدید جانی، ممکن است نیاز به مشاوره قبل از طلاق برداشته شود، زیرا هدف از مشاوره، کمک به حفظ سلامت روانی و اجتماعی طرفین است.
عدم حضور در جلسات مشاوره طلاق توافقی بر روند طلاق تاثیر میگذارد؟
عدم حضور در جلسات مشاوره طلاق توافقی میتواند عواقب قانونی به دنبال داشته باشد. طبق قانون، جلسات مشاوره خانواده برای زوجینی که قصد دارند طلاق توافقی بگیرند، الزامی است و عدم شرکت در این جلسات ممکن است فرایند طلاق را متوقف کند.
عدم امکان ثبت درخواست طلاق توافقی:
یکی از مهمترین عواقب عدم حضور در جلسات مشاوره طلاق توافقی، عدم امکان ثبت درخواست طلاق توافقی است. دادگاه برای ادامه فرایند طلاق توافقی، نیاز به گواهی حضور در مشاوره دارد. اگر زوجین در جلسه مشاوره شرکت نکنند، دادگاه نمیتواند درخواست طلاق توافقی را پذیرش کند و روند طلاق متوقف میشود.
تأخیر در فرایند طلاق:
عدم حضور در جلسات مشاوره طلاق توافقی موجب تأخیر در روند طلاق میشود. چون زوجین نمیتوانند به سرعت در دادگاه درخواست طلاق دهند، این تأخیر میتواند باعث ادامه مشکلات و اضطراب برای طرفین شود.
اجبار به شرکت مجدد در جلسه مشاوره:
در صورتی که یکی از زوجین یا هر دو در جلسات مشاوره طلاق توافقی حضور نداشته باشند، دادگاه معمولاً به آنها دستور میدهد تا مجدداً به جلسه مشاوره مراجعه کنند و پس از دریافت گواهی مشاوره، درخواست طلاق را ثبت کنند. این باعث میشود که پروسه طلاق طولانیتر شود.
مضاعف شدن فشارهای روانی:
جلسات مشاوره طلاق توافقی علاوه بر جنبههای قانونی، برای کمک به تصمیمگیری صحیح و بررسی وضعیت روانی و عاطفی زوجین برگزار میشود. عدم شرکت در این جلسات میتواند فشارهای روانی بیشتری به طرفین وارد کند، زیرا آنها بدون دریافت مشاوره ممکن است تصمیمات شتابزدهای بگیرند که بعداً پشیمان شوند.
هزینه جلسات مشاوره طلاق توافقی
هزینه جلسات مشاوره طلاق توافقی مانند سایر هزینههای طلاق توافقی، با توافق زوجین پرداخت میشود و قانونی که مشخص کند کدام یک از طرفین باید این هزینهها را پرداخت کند، وجود ندارد. در واقع، هزینه مشاوره به عنوان بخشی از فرآیند طلاق توافقی، الزامی است و هدف آن بررسی وضعیت روحی و روانی زوجین و اطمینان از تصمیمشان برای طلاق است.
در بسیاری از مواقع، این هزینهها بسته به محل و نوع مشاوره (به عنوان مثال، مشاوره حضوری یا آنلاین) و بر طبق تعرفه سال و یا دولتی و خصوصی بودن موسسه میتواند متفاوت باشد. بنابراین بهتر است که قبل از شروع مراحل، هزینهها و نحوه تقسیم آنها را مشخص کنید.
مراحل طلاق توافقی
مشاوره قبل از طلاق:
طبق قانون، زوجین باید قبل از ارائه درخواست طلاق توافقی در جلسات مشاوره طلاق توافقی شرکت کنند. هدف این جلسات کمک به زوجین برای حل اختلافات و رسیدن به توافقات مناسب در خصوص مسائل مختلف مانند مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و سایر مسائل مالی و حقوقی است. این مشاوره معمولاً در مراکز مشاوره خانواده یا دادگاهها برگزار میشود.
ثبت درخواست طلاق در دادگاه:
پس از مشاوره، زوجین باید به دادگاه مراجعه کنند و درخواست طلاق توافقی خود را ثبت کنند. در این مرحله، زوجین باید یک فرم درخواست طلاق توافقی پر کنند که شامل توافقات آنها در خصوص مسائل مختلف زندگی مشترک است.
ارائه توافقات به دادگاه:
در این مرحله، زوجین باید توافقات خود در خصوص مهریه، نفقه، حضانت فرزندان، تقسیم داراییها و دیگر مسائل مربوط به طلاق را به دادگاه ارائه دهند. این توافقات باید بهصورت مکتوب و رسمی تنظیم شود.
بررسی توافقات توسط دادگاه:
دادگاه پس از دریافت درخواست و توافقات، آنها را بررسی میکند تا مطمئن شود که تمامی مسائل بهدرستی حل شده و حقوق هر یک از طرفین رعایت شده است. اگر توافقات منطقی و منصفانه باشند، دادگاه آنها را تأیید میکند.
صدور گواهی عدم سازش:
اگر دادگاه پس از بررسی توافقات زوجین به این نتیجه برسد که همه چیز بهدرستی تنظیم شده، گواهی عدم سازش صادر میکند. این گواهی نشاندهنده این است که زوجین بهطور رسمی و قانونی از یکدیگر جدا شدهاند.
صدور حکم طلاق:
در صورتی که تمامی مراحل بهدرستی طی شود و هیچ مشکلی پیش نیاید، دادگاه حکم طلاق را صادر میکند. این حکم بهعنوان پایان رسمی زندگی مشترک ثبت میشود و پس از آن زوجین میتوانند بهطور قانونی از یکدیگر جدا شوند.
ثبت طلاق در دفتر ثبت احوال:
در نهایت، حکم طلاق باید در دفتر ثبت احوال ثبت شود تا طلاق بهطور رسمی در سوابق زوجین ثبت گردد و آثار قانونی آن بهطور کامل به اجرا درآید.
این مراحل بهطور کلی برای طلاق توافقی در نظر گرفته شده است و میتواند بسته به شرایط خاص هر پرونده، تغییراتی داشته باشد.
مزایا و معایب طلاق توافقی
مزایا:
- کاهش تنشها و درگیریها میان زوجین.
- فرآیند سریعتر و سادهتر نسبت به طلاقهای دیگر.
- حفظ رابطه بهتر میان زوجین به ویژه در صورت وجود فرزند.
- تعیین شرایط زندگی آینده هر دو طرف بر اساس توافق مشترک.
معایب:
- در برخی موارد، ممکن است یکی از طرفین تحت فشار قرار گیرد تا توافق کند.
- گاهی اوقات، توافقات ممکن است به درستی انجام نشود و بعد از طلاق مشکلات جدیدی به وجود آید.
- در صورتی که یکی از طرفین از توافقات به طور کامل پیروی نکند، اجرای آن میتواند با مشکلاتی روبهرو شود.
به طور کلی طلاق توافقی به عنوان یک روش قانونی ساده و بدون دردسر برای جدایی زوجین میتواند گزینه مناسبی باشد، به شرط آنکه هر دو طرف با آگاهی کامل و بر اساس یک تصمیم مشترک به این مسیر وارد شوند. این نوع طلاق میتواند در مواردی که زوجین تمایل به حفظ روابط دوستانه و کاهش تنشها دارند، به عنوان یک راه حل مناسب مطرح شود. با این حال جلسات مشاوره طلاق توافقی نقش بسیار مهمی در روند طلاق دارند. این جلسات نه تنها به زوجین کمک میکنند تا تصمیمات عاقلانهتری اتخاذ کنند، بلکه از آسیبهای روانی، اجتماعی و مالی در آینده جلوگیری میکنند. از آنجا که طلاق میتواند تأثیرات طولانیمدتی بر زندگی افراد بگذارد، مشاوره به عنوان یک ابزار پیشگیرانه و حمایتی برای زوجین و خانوادهها در این فرآیند حیاتی است.