طلاق توافقی یکی از سریع‌ترین راه‌ها برای جدایی است. با توجه به قانون حمایت خانواده و آیین نامه اجرایی آن، طلاق توافقی به طور خلاصه به طلاقی گفته می‌شود که زوجین طی تفاهم وتوافق صورت گرفته از هم جدا می‌شوند.این توافق در مورد مهریه، نفقه، جهیزیه، حضانت فرزند و سایر شرایط می‌باشد و دادگاه، این تفاهم را محترم می‌شناسد.
در این مقاله سعی شده است تا کم و کیف طلاق توافقی و نکات آن به صورت کامل بررسی شود.
مدارک لازم جهت اخذ طلاق توافقی چیست؟
عقدنامه و یا رونوشت آن
درصورتی که عقدنامه در دسترس نباشد، فرد می‌تواند با مراجعه به دفترخانه‌ای که عقد در آن صورت گرفته، یک نسخه رونوشت از عقدنامه تهیه کند.
شناسنامه و کارت ملی زوجین
در طلاق توافقی باید شناسنامه و کارت ملی دوطرف وجود داشته باشد.
ثبت درخواست طلاق در سامانه خدمات قضایی ثنا
برای انجام این کار فرد باید در ابتدا دارای شماره شناسایی ثنا باشد. برای این کار با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی امکان صدور شماره ثنا وجود دارد. چنانچه فرد قبلا دارای شماره ثنا باشد، می‌تواند بدون حضور در دفتر خدمات قضایی این کار را به صورت اینترنتی، انجام دهد.
داشتن وکالت طلاق از همسر
چنانچه زن و یا مرد دارای مدرک وکالت طلاق از طرف مقابل باشد، باید آن را ضمیمه دادخواست طلاق کند. ذکر این نکته حائز اهمیت است که، چنانچه وکالت طلاق در عقدنامه وجود داشته باشد، ضمیمه کردن مدرک نیاز نیست.
گواهی عدم انصراف از طلاق
با توجه به رویکرد دادگاه خانواده مبنی بر حل و فصل مشکلات زناشویی، مراکز مشاوره جلساتی را برای این زوجین برگزار می‌کنند. چنانچه زن و شوهر بعد از این جلسات همچنان به دنبال جدایی از هم باشند، مرکز مشاوره، گواهی عدم انصراف از طلاق صادر می‌کند. این گواهی به عنوان زمیمه باید در درخواست طلاق توافقی وجود داشته باشد.
مراحل طلاق توافقی چیست؟
می‌توان مراحل طلاق را به دو دسته کلی، شخصی و با داشتن وکیل تقسیم بندی کرد. وجود وکیل باعث می‌شود تا روند طلاق توافقی سریع تر و با دقت بیشتری رخ دهد.
مراحل طلاق توافقی بدون داشتن وکیل چگونه است؟
درصورتی که فرد شخصا وبدون داشتن وکیل، اقدام به درخواست طلاق توافقی بکند، ابتدا باید در سامانه نوبت دهی طلاق، مشخصات شناسایی خود را وارد کرده و یکی از مراکز غربالگری را انتخاب کند. این مرکز بعد از ثبت اطلاعات زوجین، آنها را به مرکز مشاوره جهت بررسی علل جدایی ارجاع می‌دهد. بازه زمانی مشاوره‌های روانشناسی در قالب 45 روز و بین 1 تا 5 جلسه به طول می‌انجامد.در صورتی که طرفین به تفاهم نرسیده باشند، مرکز مشاوره گواهی به عنوان، عدم انصراف از طلاق برای زوجین صادر کرده و در سامانه خدمات الکترونیکی به دادگاه خانواده ارسال می‌کند.
بعد از بررسی مدارک مستندات در دادگاه خانواده، رای دادگاه به زوجین ابلاغ و آنها باید ظرف 90 روز با مراجعه به یکی از دفاتر رسمی طلاق، این رای را نهایی کنند.
مراحل طلاق توافقی با کمک وکیل چیست؟
در این روش ابتدا باید یک وکیل برای انجام روند طلاق توافقی درخواست گردد. برای انجام این کار، فرد با مراجعه به دفترخدمات قضایی، اقدام به دریافت شماره ثنا کرده و سپس با مراجعه به دفتر حقوقی وکیل موردنظر ،در خصوص عقد قرارداد و توافقات مابین زوجین حاضر می‌شود. در ادامه صورتجلسه‌ای مبنی بر توافق دوطرف درمورد طلاق توافقی نوشته شده و به امضای هر دو طرف می‌رسد. وکیل با ارائه مدارک به دادگاه، دادخواست طلاق توافقی را تقدیم و رای در خصوص طلاق توافقی اخذ می‌شود. این روش به علت تجربه وکیل در این زمینه و همچنین آشنایی با مسائل حقوقی بسیار سریع تر است.
درصورتی که یکی از زوجین در خارج از ایران باشد، روند طلاق به چه صورت است؟
در صورتی که زن در خارج از ایران باشد و به مرد وکالت بدهد یا با ثبت وکالتنامه از یک وکیل برای انجام روند طلاق درخواست همکاری داشته باشد، می‌تواند بدون حضور شخص روند طلاق اتفاق بیافتد.
آیا می‌توان بدون مراجعه به دفتروکالت، درخواست وکیل داد؟
بله با توجه به الکترونیکی شدن روند درخواست وکیل، می‌توان بدون حضور فیزیکی در دادگاه و با درخواست وکیل در سامانه ثنا قوه قضاییه، در خصوص گرفتن وکیل در طلاق توافقی، این کار را انجام داد.
تمامی امورطلاق به عنوان پرونده قضایی نیاز به داشتن شماره ثنا در سامانه قوه قضاییه دارد. در این خصوص زن و مرد باید با همراه داشتن مدارک شناسایی، به یکی از دفاتر خدمات قضایی در خصوص دریافت شماره ثنا مراجعه کنند.
دریافت شماره ثنا ربطی به داشتن یا عدم اخذ وکیل ندارد و فرد شخصا در این خصوص اقدام می‌کند.
مدت زمان رسیدگی به پرونده طلاق چقدر است؟
شعب مختلف دادگاه، در استان‌ها و شهر‌ها رویکرد یکسانی ندارند، لذا حدود 10 الی 30 روز کاری، ممکن است صدور رای دادگاه طول بکشد.
مدت زمان صدور رای طلاق توافقی چقدر است؟
رای دادگاه در مورد طلاق توافقی، قطعی نمی‌باشد و بعد از صدور رای بدوی، به هر دو طرف مهلت 20 روزه در خصوص اعتراض و تجدید نظر داده می‌شود. چنانچه افراد یا وکلای آنها با مراجعه به دادگاه عدم اعتراض خود را اعلام کنند، صدور رای فوری دادگاه انجام می‌گردد.
طلاق توافقی برای افراد مقیم خارج از کشور به چه صورت است؟
این افراد برای ثبت دادخواست طلاق خود ابتدا باید به سامانه میخک در وزارت امور خارجه مراجعه و بعد از تکمیل فرم و جمع آوری مدارک، یک وکیل برای حضور در دادگاه در ایران اخذ و اطلاعات و مدارک مورد نیاز از طریق وزارت امور خارجه به وکیل ارسال می‌شود.
وکیل می‌تواند بعد از اخذ رای دادگاه مبنی بر طلاق توافقی افراد مقیم خارج از کشور، در صورت اجازه و اختیار از طرف فرد، مدارک طلاق را با حضور در یک دفتر رسمی ثبت طلاق، ثبت می‌کند. در مورد این افراد تکلیف مهریه و حضانت فرزندان باتوجه به توافق بین زن و شوهر در وکالتنامه مشخص و در دادگاه اعلام می‌شود.
نقش دفترخانه در طلاق توافقی چیست؟
به صورت کلی رای صادر شده از دادگاه باید در طی زمان مشخص، توسط دفتر رسمی طلاق ثبت شود.
ثبت در دفترخانه پر اهمیت ترین کار بعد از صدور رای
تمامی توافق نامه‌ها و حتی رای دادگاه اگر در دفترخانه رسمی طلاق ثبت نشود از نظر قانونی ارزش و اعتبار خود را از دست می‌دهد. حداکثر تا ۳ ماه بعد از رای دادگاه، زن و شوهر موظف به ارائه رای دادگاه به دفتر طلاق هستند.
آیا می‌توان با مراجعه مستقیم به دفتر رسمی طلاق از هم جدا شد؟
پاسخ این سوال خیر است! هیچ دفترخانه‌ای بدون رای رسمی دادگاه اجازه ثبت طلاق ندارد. این کار دارای مجازات بوده و پروانه دفترخانه، به عنوان متخلف باطل می‌شود.
نکات مهم در لغو درخواست طلاق توافقی که باید از آن اطلاع داشته باشید.
در چه مراحلی امکان لغو درخواست طلاق توافقی وجود دارد؟
در تمامی مراحل درخواست طلاق تا قبل از ثبت رسمی آن در دفترخانه، امکان لغو آن و بازگشت به زندگی توسط زوجین امکان پذیراست. تمامی توافق‌هایی که در بیرون از دادگاه انجام شود و حتی به صورت مکتوب درمورد آن نوشته شده باشد نیز بلا اثر است و امکان لغو درخواست طلاق توافقی امکانپذیر است.
چنانچه پس از رای دادگاه، مرد از رای طلاق تفاهمی پشیمان شده باشد، طبق ماده ۳۵ و ۳۶ قانون حمایت از خانواده، می‌تواند بدون حضور در دفتر ثبت طلاق، این رای را باطل کند. این قانون زمانی اجرا نمی‌شود که زن دارای حق طلاق بوده و یا حین رای دادگاه وکالت در طلاق را از مرد بگیرد.
این قانون در مورد زن بازتاب ندارد و درصورتی که زن از رای دادگاه پشیمان شده باشد، مرد بدون حضور او در دفاتر طلاق می‌تواند رای طلاق را ثبت کند. زمانی که طلاق خلعی صورت گرفته باشد، زن می‌تواند از زمان ثبت طلاق در دفترخانه، تا پایان عده خود به آنچه که حین جدایی بذل یا اصطلاحا بخشیده است، بازگشته و درخواست مهریه کامل خود را داشته باشد.
در حالت عادی با این که قانون اجازه ثبت طلاق بدون حضور زن را به مرد و طرف شوهر داده است، منتها اکثر دفترخانه‌ها بدون حضور زن تا جای ممکن رای دادگاه را ثبت نمی‌کنند.
عدم حضور زن در دفتر رسمی طلاق، باعث لغو طلاق توافقی می‌شود یا خیر؟
در حالت کلی برای درخواست طلاق توافقی باید دو طرف و یا وکلای آنها آنها حاضر باشند. این حضور از زمان ثبت دادخواست طلاق توافقی تا صدور رای دادگاه الزامی می‌باشد.
چنانچه مرد از زن وکالت طلاق داشته باشد، نیازی به حضور خود زن نیست ولی مرد باید ابتدا برای زن یک وکیل انتخاب و سپس مراحل دادخواست طلاق را سپری کند. چنانچه بعد از رای دادگاه و تعیین مهلت 3 ماهه برای ثبت در دفتر رسمی طلاق، زن در دفترخانه حاضر نشود، همچنان مرد می‌تواند بدون حضور همسرخود، رای دادگاه را ثبت کند. در این حالت زمانی که مرد با حضور در دفترخانه، درخواست ثبت طلاق را داشته باشد، محضر با اطلاع به طرف زوجه، از او می‌خواهد که ظرف مدت 1 هفته برای اجرای صیغه طلاق به این دفتر مراجعه کند. در صورتی که زوجه همچنان در این بازه زمانی حاضر نشود، رای طلاق بدون حضور او در دفترخانه ثبت و صیغه طلاق جاری می‌شود.
جلسات مشاوره برای طلاق توافقی چگونه است؟
چگونه بدون مراجعه به مشاوره اجباری، طلاق توافقی بگیریم؟
چنانچه یکی از زوجین تمایلی به حضور در جلسات مشاوره را نداشته باشد، درخواست طلاق به صورت یکطرفه ثبت و بعد از ارجاع به شعبه مورد نظر، توافق طرفین به دادگاه مربوطه اعلام و در نهایت، دادنامه مطابق با تفاهم دوطرف به آنها یا وکیل افراد، ابلاغ می‌شود.
سامانه تصمیم چیست؟
از سال ۱۳۹۷ طی توافق صورت گرفته بین قوه قضاییه و سازمان بهزستی، تمامی افرادی قبل از طلاق، الزام به انجام مشاوره بوده و فرد متقاضی درخواست طلاق توافقی ابتدا با مراجعه به سامانه تصمیم و ثبت نام، فرآیند مشاوره قبل از طلاق را سپری کند.
تمامی درخواست‌ها و ضمیمه‌های آن باید از طریق خدمات الکترونیک قضایی به دادگاه ارسال شود.
در صورتی که طلاق توسط مرد و یا توسط زن به صورت یک طرفه به دادگاه ارسال شده و در جلسه دادگاه توافق و رضایت دو طرف برای طلاق توافقی ابراز شود، امکان حذف جلسات مشاوره وجود دارد.
نکات کلیدی در متن توافق نامه طلاق توافقی
- در مورد حق اعتراض به رای تجدید نظر و فرجام خواهی جزییات مشخص شود.
- وکالتی که زن به شخصی می‌دهدو اجازه وکیل درمورد بذل مهریه به چه صورت است؟
- نحوه پرداخت مهریه و میزان بخشش مهریه در طلاق بسیار مهم است.
- تعیین حضانت فرزند، نفقه و مدت ملاقات با فرزندان مشخص شود.
جزییات مهریه در متن وکالتنامه طلاق توافقی + نکات آن
انواع مهریه در طلاق توافقی چیست؟
در مورد مهریه در این طلاق به این صورت است که زن، چیزی از مهریه یا غیرآن را به مرد بخشیده و مرد در قبال آن حق طلاق را اجرا می‌کند. انواع روش‌های بذل در این طلاق به صورت زیر است.
- زن تمام مهریه مندرج در عقدنامه را بخشیده (بذل) و مرد هم قبول می‌کند. ( این بخشش ممکن است قابل برگشت باشد و زن قبل از گذشت 3 ماه عده آن را طلب کند)
- میزانی از مهریه توسط زن در قبال طلاق بخشیده و الباقی آن به صورت کلی و یا با اقساط مشخص، از مرد طلب می‌شود.
- زن در قبال طلاق، تمامی مهریه را بخشیده (ابراء) و با پرداخت مبلغ 10 هزارتومان به همسر، این کار انجام می‌شود.
- کل مهریه مشخص شده درعقدنامه به صورت کلی و یا اقساط توافقی به زن پرداخت شود. و زن در قبال طلاق مبلغ 10 هزارتومان به مرد می‌بخشد.
بخشش کل مهریه
متنی که لازم است در متن وکالتنامه زن مندرج شود، عبارت است از: وکالت در بذل کل مهریه
در متن وکالتنامه مرد مندرج شود: وکالت قبول بذل کل مهریه
پرداخت بخشی از مهریه یا همه آن
در متن وکالتنامه زن باید درج شود، وکالت در بذل عین مهریه، کمتر، بیشترو یا معادل آن
در متن وکالت نامه مرد باید درج شود، وکالت قبول بذل عین مهریه یا معادل آن و یا کمتر یا بیشتر آن
آیا می‌توان به صورت لفظی مهریه را بخشید؟
خیر مهریه به صورت رسمی پابرجاست و در صورتی می‌توان آن را بخشید که به صورت یک سند رسمی، در قبال دریافت وکالت طلاق، آن را بخشیده یا ابراء کند.
به هیچ عنوان نباید بدون دریافت مهریه، قبل از رای دادگاه سندی در خصوص دریافت آن امضا شود، زیرا ممکن است روند طلاق صورت نگرفته و زن و مرد از هم جدا نشده ولی مهریه به طرف مقابل بخشیده شود.
در مبحث درخواست مجدد زن برای دریافت تمامی مهریه باید این نکته را دقت کرد که چنانچه در رای دادگاه این نکته گنجانده شده باشد که زن حق بازگشت به بذل خود را ندارد (ابراء)، این شرایط برای او حذف می‌شود چنانچه زن در برای بازگشت مهریه خود درخواستی داشته باشد، باید در زمان عده درخواست خود را به دادگاه ارئه دهد. این امکان برای زن باکره و یائسه به علت ثبت سریع طلاق،امکانپذیر نیست.
سر دفتر طلاق این اعتراض را به اطلاع شوهر می‌رساند و مرد نیز می‌تواند با از بین بردن طلاق روند جدایی را مجددا تغییر دهد.
زوجه تا چه زمانی می‌تواند در بخشش مهریه خود صرف نظر کند؟
- درصورتی که زن، دوشیزه باشد، امکان صرف نظر از بخشش مهریه وجود ندارد
- در صورتی که زن یائسه باشد نیز امکان صرف نظر از بذل و بخشش مهریه وجود ندارد
- در موارد عادی زن می‌تواند در مدت عده طلاق توافقی، با شرط بر این که فقط درمورد مهریه بذل شده باشد، امکان اعتراض دارد و در موردی که زن مهریه خود را بی چون و چرا بخشیده باشد(ابراء) دیگر امکان اعتراض برای دریافت مهریه وجود ندارد.
درصورتی که مرد در پرداخت مهریه قصور کند، چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟
در طلاق توافقی، درمورد امور مالی، تا جای ممکن با توافق بین طرفین و ثبت در رای دادگاه، نحوه پرداخت مهریه مشخص می‌گردد. اگر پرداخت مهریه به صورت اقساط مشخص شده باشد، در هنگام ثبت طلاق، سردفتردار، قبوض اقساطی طلاق را صادر کرده و با امضای مرد، آن را به زوجه تحویل می‌دهد. چنانچه تا 3 قسط مهریه، توسط مرد پرداخت نشود، زوجه می‌تواند از طریق اجرای ثبت یا دادگاه خانواده تمام آن را بدون توافق و اقساط، مطالبه کند.
عقب افتادن پرداخت اقساط اگر به دلیل فوت شوهر باشد، زن می‌تواند از محل ارث شوهر، مابقی مهریه خود را وصول کند.
چه آزمایشاتی در خصوص طلاق توافقی باید انجام شود؟
بسیاری از افراد با توجه به نام طلاق توافقی احساس می‌کنند که بعضی از مدارک و آزمایشات در این نوع طلاق نیاز نیست. با این حال مستند کردن و بررسی تمامی نکات مورد نیاز در دادگاه، بخش الزام آور آن است که طرفین قبل از رای دادگاه باید آن را انجام دهند.
آیا گواهی پزشک قانونی برای طلاق توافقی الزامی است؟
در صورتی که زوجه اعلام باکره بودن کند، باید پزشک قانونی گواهی مبنی بر صداقت این حرف ارائه دهد. در غیر این صورت نیازی به حضور در پزشک قانونی نمی‌باشد. همچنین داشتن جواب آزمایش منفی بارداری الزامی است. برای این کار، یک نمونه خون در آزمایشگاه از زوجه گرفته شده و نتیجه آن برای صدور رای در دادگاه خانواده اهمیت دارد.
گواهی بکارت و بارداری در طلاق توافقی
دادگاه موظف است در مورد تمامی انواع طلاق در خصوص بارداری زن بررسی لازم را انجام دهد. چنانچه زن بالای 50 سال و یا یائسه باشد، این بررسی صورت نمی‌گیرد و درغیر این صورت ، فرد باید برای بررسی این موضوع، با توجه به درخواست دادگاه، آزمایش بارداری را انجام دهد. همچنین درصورت اعلام باکره بودن توسط زن دادگاه مکلف است در این خصوص، زن را به پزشک قانونی، جهت اخذ گواهی، ارجاع دهد.
جواب عدم بارداری زن ممکن است در زمان قبل از صدور حکم در دادگاه و یا قبل از ثبت آن در دفتر رسمی طلاقف توسط دفتردار، از فرد خواسته شود. در هر دو صورت وجود این گواهی الزامیست.
حضانت فرزندان در طلاق توافقی چگونه است؟
- چنانچه سن فرزند دختر بالای 9 سال و سن فرزند پسر بالای 15 سال باشد، وظیفه حضانت بر عهده انتخاب خود فرزند می‌باشد و دادگاه تکلیفی در خصوص آنها ندارد.
- مهریه و حضانت دو مقوله متفاوت هستند و نمی‌توان با بخشش مهریه درخواست حضانت فرزندان را داشت.
- میزان نفقه فرزند و مدت زمان ملاقات طرفین با فرزندان به صورت توافقی است و باید توسط طرفین حل و فصل شود.
- چنانچه در زمان رای دادگاه و یا بعد از آن اختلافی در خصوص حضانت فرزند ایجاد شود، ملاک دادگاه بر مصلحت فرزند بوده و توافقات قبلی زوجین باطل است.
پاک کردن طلاق از شناسنامه چگونه است؟
چنانچه زن و شوهر در دوران ازدواج هیچگونه نزدیکی نداشته باشند، پس از ثبت طلاق، زن و مرد می‌توانند با ارائه گواهی صادره از طرف دادگاه و با مراجعه به اداره ثبت و احوال، نسبت به تعویض شناسنامه خود اقدام کنند.
همچنین در زمانی که فرد، بعد از جدایی اقدام به ازدواج مجدد کرده باشد، می‌تواند بعد از ازدواج با مراجعه به سازمان ثبت و احوال نسبت به تعویض شناسنامه خود اقدام کند.
جمع بندی
طلاق را می‌توان آخرین راهکار برای پشت سرگذاشتن یک رابطه سخت و دشوار بیان کرد. تجربیات بسیاری از بازگشت زوجین بعد از گذشت یک سال از طلاق وجود دارد که نشان می‌دهد، احساسات افراد نسبت به هم با گذشت زمان ، رنگ و روی واقعی خود را نشان می‌دهد. بهتر است که قبل از هرگونه تصمیم در خصوص جدایی، در مورد آن با یک روانشناس با تجربه صحبت کرد. در این مقاله سعی شد تا چگونگی و نحوه طلاق توافقی و نکات آن بررسی گردد. امیدواریم که این مطلب در هیچ زمانی به کمک شما نیاید!
